Beyazıt Cami İstanbul‘un orjinalliğini koruyan en eski selatin camisi sayılır. Arapça kökenli sultan kelimesinin çoğulu olan selatin kelimesi ile sıfatlandırılan camiler sultanların kişisel servetleri içindeki savaş ganimeti paylarından yapılırdı. Savaşa gitmeyen sultan, selatin camisi yaptıramazdı. Geleneği bozan Sultan I.Ahmet olmuştur. Sultan Ahmet Camii‘ni yaptıran padişah selatin geleneklerine uygun davranmamıştır. Beyazıt Cami İstanbul içinde kronolojik olarak ikinci selatin camisidir. Ancak ilk olan Fatih Camii’nin orjinalliği bozulduğu için bu cami en eski cami olarak kabul edilmektedir.
Beyazıt Cami Sultan II.Beyazıt tarafından inşa edilmiştir. Fatih’in oğlu, Yavuz’un babası olan II. Beyazıt tasavvufa düşkün, savaştan hazzetmeyen bir Osmanlı padişahı olarak bilinmektedir. Bizans döneminde de geniş bir halk forumu merkezi olan Theodosius Forumu bölgesinde kurulan külliye bu bağlamda geniş sosyal tesisler barındırmaktadır. Cami inşasında buradaki Bizans eseri taşlar kullanılmıştır.
Beyazıt Cami mimarı bilinmeyen bir eserdir. Yapımında pek çok mimarın emek harcadığı belirtilmektedir. Mimar Sinan’ın dahi yapının onarımında faaliyet gösterdiği, içindeki kemeri eklediği belirtilmektedir. Bu yüzden yapıda bir mimar damgası bulunmamakta ancak klasik dönem Osmanlı mimarisi baştan aşağı yapıda kendini göstermektedir.
Beyazıt Cami kategorik olarak dahil olduğu klasik Osmanlı mimarisi dalının hemen hemen tüm özelliklerini taşır. O dönemlerdeki eserlerde görülen Ayasofya benzeri kubbe yapısı bu camide de bulunmaktadır. Merkezde büyük kubbe, her iki yandan iki küçük kubbeyle desteklenmektedir. Kubbelerin iç taraflarında Kuran’dan ayetlerle halifelerin ve Hz.Muhammed’in ismi yazmaktadır. Yazılar dönemin usta hattatları tarafından yazılmış, işlemeler nakkaşlar tarafından özenle hazırlanmıştır.
Beyazıt Cami günümüze kadar varlığını sürdürebilmiş olmasını Mimar Sinan’ın yaptığı kemere borçludur. Kemer inşa edilmeden önce yapı depremde hasar görmüş, kullanılması tehlikeli bir hal almıştır. Defalarca minaresine yıldırım düşmüş ve çeşitli bölgelerde yangın çıkmıştır. Tüm bunlara rağmen yapının orjinal yapısı bozulmamış, her onarımda eski haline sadık kalınmıştır. Yapıya IV. Murat dahil çeşitli padişahlar ekler inşa ettirmiştir. Bunlar içinde Yavuz Sultan Selim tarafından babası için yaptırılan turbelerin önemi büyüktür. II: Beyazıt, Mustafa Reşit Paşa ve Selçuk Hatun’un turbeleri cami içerisinde bulunmaktadır.
Beyazıt Cami Hünkar ve Harim olarak iki kısıma bölünmüştür. Harim kısmı cemaate tahsis edilmiş, hünkar kısmı padsişah kullanımına açılmıştır. Tarihçilere göre ilk açılışta padişah II. Beyazıt harim kısmında imam olmuş ve ilk namazı kendisi kıldırmıştır. Daha sonra her padişah kendisine tahsis edilen hünkar kısmında namaz kılmıştır. Camii bahçesinde 24 revak bulunmaktadır. Revaklar avluda üst kısmı yarım daire şeklinde olan sütunların birleşimini ifade etmektedir.
Beyazıt Cami adıyla anılan semtte bulunur. Fatih ilçesi sınırlarındaki Beyazıt semtinde Beyazıt durağından geçen otobüslerle cami ziyaret edilebilir. Bölgeye otobüs ve tramvayla gidilebilmektedir. Eminönü duraklarından otobüse veya tramvaya binildikten sonra Beyazıt durağında inildiğinde cami görünecektir.
Camiyi ziyaret ücretsizdir. Namaz saatleri dışında 09.00 ve 19.00 saatleri arasında cami gezilebilir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder